چرا کاغذ به مرور زمان زرد می‌شود ؟

چرا کاغذ به مرور زمان زرد می‌شود ؟
وقتی به کتاب‌های قدیمی سر می‌زنیم متوجه می‌شویم ورق‌های آن زرد شده‌اند. البته میزان تغییررنگ در کاغذ بستگی به زمان تولید آنها دارد.
هرچه زمان بیشتری سپری شود، کاغذ زردتر یا حتی به رنگ قهوه‌ای درمی‌آید به‌طوری‌که می‌توان این تغییررنگ‌ها را در کتاب‌هایی که صدها سال از عمرشان می‌گذرد، بوضوح دید. اما علت این اتفاق چیست و چه عاملی سبب می‌شود کاغذ به مرورزمان تغییررنگ دهد؟
همان‌طور که می‌دانید ماده اصلی درساخت کاغذ، چوب است و در واقع کاغذ از خمیرچوب تهیه می‌شود که حاوی ماده‌ای به نام لیگنین (Lignin) است.
این ماده در واقع یک پروتئین ساختاری است که وظیفه آن در اکثر چوب‌ها، دوام و استحکام بخشیدن به آنهاست. اکسیدهای لیگنین در مجاورت هوا به آسانی تغییررنگ داده و به رنگ زرد یا قهوه‌ای درمی‌آید.
در این میان کاغذ روزنامه که از انواع مرغوب کاغذ نیست، زودتر در مجاورت هوا، زرد یا قهوه‌ای می‌شود، چرا که حاوی مقادیر بالای لیگنین است.
کاغذهای مرغوب، کاغذهایی هستند که توسط فرآیندهای شیمیایی تصفیه می‌شوند تا هم میزان لیگنین موجود در آن کاهش یابد و هم سفیدتر و شفاف‌تر شوند.
مجموعه ی ما برای چاپ سررسید 1404 از کاغذ تحریر کرم مرغوب تولید کشور اندونزی استفاده می نماید که پرز نداشته و تغییر رنگ نمی دهد.
هرچند این نوع کاغذها تصفیه شده هستند، اما همیشه مقدار کمی لیگنین در آن باقی می‌ماند و به طورکامل از بین نمی‌رود به این ترتیب درمی‌یابیم که این نوع کاغذها هم با این‌که بسیار مرغوب هستند، باز هم به مرور زمان تغییررنگ داده و زرد می‌شوند اما دیرتر از انواع دیگر کاغذ.
بنابراین برای محافظت بیشتر از کاغذ می‌توان آنها را تصفیه کرد یا کمتر در مجاورت هوا قرار داد تا دیرتر دچار آسیب دیدگی شوند.
آزاده میرزایی
منبع مطلب چرا کاغذ به مرور زمان زرد می‌شود ؟ : مرکز اطلاعات کاغذ ایران